2019 Yerel Seçimleri ile İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı seçilen ve 2024 Yerel Seçimlerinde bir kez daha sandıktan birinci çıkarak ikinci dönemine başlayan Ekrem İmamoğlu yönetimindeki Büyükşehir Belediyesi, ekonomik olarak Türkiye’nin en önde gelen kurumlarından biri. İmamoğlu’nun 2025 yılının Mart ayında tutuklanması ve görevinden uzaklaştırılması, bu büyük kurumun mali yapısına dair çok sayıda söylentiyi beraberinde getirdi.
Ne Dedi Ne Yaptı, tartışmaların merkezindeki İBB’nin mali tablosunu somut verilere dayanarak çeşitli yönleriyle ele aldı. Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilen 2024 Yılı Faaliyet Raporuna yansıyan veriler sizler için mercek altına alındı.
İBB’nin 2024 yılı başında onaylanan gelir ve gider bütçelerinin gerçekleşme oranı nedir? Hangi İBB iştirakleri, hangi miktarlarda zarar etti? İBB’nin mali yapısı, ulusal ve uluslararası kredi derecelendirmelerine nasıl yansıdı? İBB, 2024 yılında ne kadar iç ve dış borç geri ödemesi yaptı?
Bütçe Gerçekleşme Oranı
İBB’nin Büyükşehir Belediye Meclisi’nde onaylanan ve öngördüğü 2024 gelir ve gider bütçeleri şu şekildeydi:
Gider Bütçesi: 213 Milyar 500 Milyon TL
Gelir Bütçesi: 178 Milyar 500 Milyon TL
Büyükşehir Belediyesi, bu doğrultuda gider ve gelir farkının 35 Milyar TL olmasını öngörüyordu.
İBB yönetimi, 2024 yılı içerisinde ülkenin ekonomik yapısını, yüksek enflasyon baskını ve oluşan yeni ihtiyaçlarını işaret ederek 45 milyar TL’lik bir ek bütçe oluşturdu.
Bu gelişmenin akabinde gider ve gelir bütçesi farkı, 40 Milyar TL olarak güncellendi.
Peki, 2024 yılı sonunda bütçe gerçekleşme oranı ne oldu?
Gider bütçesi, yüzde 92,44 oranında gerçekleşti ve 238 Milyar 961 Milyon 938 Bin 89 TL 49 Kuruş oldu.
Gelir bütçesi ise yüzde 82,21 oranında gerçekleşerek 179 Milyar 633 Milyon 904 Bin 572 TL oldu.
Böylelikle yıl sonundaki gider bütçesi ile gelir bütçesinin farkı, 59 Milyar TL’nin üzerine ulaştı.
Zarar Eden İBB Şirketleri
İBB’nin 2024 Yılı Faaliyet Raporunda yer alan 30 iştiraki şirketin gelir ve giderlerine ilişkin incelememiz, 2024 yılında 7 İBB iştirakinin zarar ettiğini ortaya koydu. Bu şirketler ve zarar miktarlarına ilişkin tablo şu şekilde:
| İŞTİRAKİ ŞİRKET | ZARAR MİKTARI (Gider – Gelir) |
| BELTUR A.Ş. | 143 Milyon 797 Bin 987 TL |
| BOĞAZİÇİ YÖNETİM AŞ | 75 Milyon 989 Bin 631 TL |
| İGDAŞ AŞ | 3 Milyar 282 Milyon 597 Bin 168 TL |
| İPA AŞ | 282 Milyon 606 Bin 795 TL |
| İSFALT AŞ | 187 Milyon 719 Bin 431 TL |
| İSTANBUL HALK EKMEK AŞ | 372 Milyon 742 Bin 145 TL |
| METRO İSTANBUL AŞ | 2 Milyar 886 Milyon 688 Bin 54 TL |
İBB’nin Kredi Derecelendirmesi
Büyükşehir’in mali yapısına dair önemli ipuçları sunan bir diğer başlık da İBB Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığının 2024 verileri arasında yer alıyor.
İBB’nin 2024 yılına ilişkin farklı derecelendirme kuruluşlarınca ortaya konan ‘Ulusal Uzun Vadeli Kredi Notu’ ve ‘Uluslararası Uzun Vadeli Kredi Notu’ kurumun olumlu ivmesine işaret ediyor.
Buradaki kredi notu ve görünüm uyuşmazlığı herhangi bir ülkenin kurumunun uluslararası derecelendirme kuruluşları tarafından ait olduğu ülkeden daha yüksek bir notla derecelendirilememesinden kaynaklanıyor.
Borç Geri Ödemeleri
İBB’nin 2024 yılında yaptığı iç ve dış borç ödemelerinin Türk Lirası cinsinden miktarları da Faaliyet Raporu’na şu şekilde yansıyor:
