Türkiye’de katılımcı demokrasinin olgunlaşması ve güçlenmesi amacıyla yola çıkan Ne Dedi Ne Yaptı, üstlendiği misyonun bir parçası olarak belediye başkanlarının seçim vaatlerini sivil denetime tabi tutmaya devam ediyor. Yayıncılık ilkesini ‘denetlenebilir denetim’ parolasıyla özetleyen platform, 14-18 Nisan 2025 tarihleri arasında 25 belediye başkanının 1. Yıl Vaat Karnesini yayınladı.
3’ü büyükşehir, 5’i il, 11’i büyükşehir ilçesi, 6’sı ise ilçe belediyesi olan bu 25 belediyede toplam bin 742 vaat incelendi. Ne Dedi Ne Yaptı ekibinin açık kaynak taramaları ve yerel kaynakların desteğiyle gerçekleştirdiği çalışmada tespit edilen bin 742 vaatten 252’sinin tamamlandığı, 238’ine ilişkin çalışmaların başladığı ancak henüz tamamlanmadığı saptandı. Geriye kalan bin 252 vaade ilişkin ise herhangi bir çalışma tespit edilemedi.
Büyükşehir Belediyeleri
14 Nisan günü Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Serra Bucak Küçük, 16 Nisan günü Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, 18 Nisan günü Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in 1. Yıl Vaat Karneleri yayınlandı.
İlgili yayınlara konu 593 seçim vaadi içerisinden 119’unun hayata geçtiği, 109’una ilişkin çalışmaların yürütülmekte olduğu ve 365’ine dair herhangi bir çalışmaya başlanmamış olduğu saptandı.
İl Belediyeleri
14-18 Nisan haftasında Bilecik, Bayburt, Ağrı, Bingöl ve Nevşehir Belediye Başkanlarının 1. Yıl Vaat Karneleri yayınlandı.
Bu incelemelerde 283 vaat saptandı. 31’i tamamlanan vaatlerin 21’inde çalışmaların sürdüğü, 231’ine ilişkin ise henüz adım atılmadığı tespit edildi.
Büyükşehir İlçe Belediyeleri
9 farklı büyükşehirden 11 ilçe belediyesinde toplam 520 seçim vaadi tespit edildi. 1. yıl neticesinde vaat gerçekleştirme oranının 4 büyükşehir ilçesinde yüzde 30’un üzerine çıktığı saptandı.
Mercek altına alınan vaatlerden 67’sinin hayata geçirildiği, 73’ünde çalışmaların sürdüğü, 380’inin ilerleyen yıllarda tamamlanmayı beklediği tespit edildi.
İlçe Belediyeleri
Çorum’un Sungurlu; Kırşehir’in Kaman; Giresun’un Bulancak, Tokat’ın Niksar, Burdur’un Tefenni ve Rize’nin Çayeli ilçelerinde seçim meydanlarında telaffuz edilmiş toplam 346 vaat incelendi. Bu vaatlerden 35’i tamamlanırken 35’inde de çalışmalar başladı. 276 vaade ilişkin ise henüz herhangi bir çalışma mevcut değil.
6 Farklı Siyasi Parti
14-18 Nisan haftasında incelenen 25 belediyenin 11’i CHP, 7’si AK Parti, 3’ü MHP, 2’si DEM Parti, 1’i İyi Parti, 1’i ise Zafer Partili Başkanlar tarafından yönetiliyor.
2 büyükşehir, 3 il ve 11 büyükşehir ilçe belediyesinden oluşan CHP’li Başkanlar listesi kapsamında 637 vaat araştırıldı. Tamamlanan vaatlerin oranı yüzde 14,6, çalışmaların devam ettiği vaatlerin oranı yüzde 12,2 olarak tespit edilirken henüz çalışmaların başlamadığı vaatlerin oranı ise yüzde 70,2 olarak ölçüldü.
AK Partili 2 il, 3 büyükşehir ilçesi ve 2 ilçe belediyesinin incelendiği haftada bu belediyelerdeki başkanlarca seçim döneminde verilmiş 460 vaat, ekibimiz tarafından incelendi. Tamamlanan vaatlerin oranı yüzde 10,4, çalışmaların devam ettiği vaatlerin oranı yüzde 12,6 olarak tespit edilirken henüz çalışmaların başlamadığı vaatlerin oranı ise yüzde 77 olarak ölçüldü.
MHP adaylarının seçimi kazandığı 1 büyükşehir ilçesi ve 2 ilçe belediyesinin mercek altına alındığı haftada ekibimiz, toplam 90 vaadi inceledi. Yüzde 13,3’ü tamamlanan, yüzde 13,3’ü ise devam eden kategorisine yerleştirilen vaatlerden yüzde 73,3’üne ilişkin herhangi bir çalışmaya rastlanmadı.
DEM Partili Diyarbakır Büyükşehir ve Ağrı Belediyelerinde toplam 448 vaat incelendi. Bunlardan yüzde 21’inin tamamlandığı, yüzde 14,7’sinde çalışmaların devam ettiği, yüzde 64,3’ünde çalışmaların henüz başlamadığı saptandı.
İyi Parti’nin ülke genelinde kazandığı tek il belediyesi olan Nevşehir’de 50 vaat tespit edildi. İlk yıl neticesinde 3 vaadin gerçekleştirildiği, 1’ine dair de çalışmaların sürdüğü sonucuna ulaşıldı.
31 Mart 2024 Yerel Seçimlerinde MHP’den aday olan ve seçimi kazanan ancak aynı yıl MHP’den istifa edip Zafer Partisi’ne katılarak Burdur’un Tefenni ilçesinin Zafer Partisi’nin ilk belediyesi olmasını sağlayan Başkan Ümit Alagöz tarafından verilmiş 57 vaat saptandı. Ekibimiz bu vaatlerden 2’sinde çalışmaların tamamlandığı, 4’ünde de çalışmalara başlandığını tespit etti.
Geri Dönüşler
Ne Dedi Ne Yaptı, açık kaynaklarda yer alan verilerin taramasını gerçekleştirdikten sonra yerel basın, yerel muhalefet ve iktidar partilerinden destek alarak oluşturduğu vaat karnesini ilgili belediyeye sunarak teyit aşamalarına nokta koyuyor. Bu yol haritasının sonucunda sizlerle paylaşılan vaat karneleri, yerel kaynakların geri dönüş sağlamaması halinde açık kaynak taramalarının sonucu esas alınarak yayınlanıyor.
Bazı belediyelerden yayın tarihinden sonra dönüş gelmesini belediyelerin önemli bir şeffaflık hamlesi olarak kabul ediyor, bu revize taleplerini ekibimizle teker teker değerlendiriyor, yeniden değerlendirme sürecinin sonucunu aynı şeffaflığı sergileyerek sizlerle paylaşıyoruz.
Bu kapsamda 14-18 Nisan haftasında yapılan yayınlardan önce karnelerini teyit eden belediyelere ek olarak yayınların ardından sırasıyla Çukurca, Hendek ve Bornova Belediyeleri, revize talebiyle tarafımıza ulaştı. Taleplerinde haklılık saptanması üzerine talebe konu olan vaatler, ekibimizce yeniden değerlendirmeye alındı. Bu doğrultuda çalışmaların devam ettiği üç belediyeye ilişkin güncel veriler ilerleyen günlerde paylaşılacak.
